besteci ve söz yazarı

Türk halk müziği sanatçısı

Ali Rıza Töriyen

(zara - sivas)

 

 

 

 

YILDIZ EN Tv'de

Türkülerle Yola Düşenleri

DUYMADIN mı?..

adlı program yapımcısı

 

 

 

 

öyledir yar öyledir

dert adamı söyletir

dilden dile dinletir

yad ellere söyletir

  ali rıza töriyen

 

 

 

yakup kadri bozalioğlu  |  araştırma

 

 

Değil misin türküsünün bestecisi ve söz yazarı 

Ali Rıza Töriyen Duymadın mı?.. diyor

 

 

Asıl adıyla Ali Rıza Şahverdioğulları, sanat camiasındaki bilinen adıyla Ali Rıza Töriyen; 1962 Sivas/Zara Kardere köyü doğumlu.

 

 

Müziğe ilkokul yıllarından itibaren söz yazarak başladı. Müzik çalışmaları her ne kadar söz yazarlığı ve beste ağırlıklı olsa da geçen süre içerisinde yorumcu olarak 2 albüm çıkardı.
 

 

1979 yılında İstanbul'un Unkapanı'da bulunan Harika Plak firmasının Taksim - Sıraselviler'de ki Şençalar Bant Kayıt Stüdyosu'nda Rıza Türüyen adıyla ilk albüm kasetini dolduran Ali Rıza Töriyen'in kasete okuduğu türkülerin müzikal alt yapısını Ali Sultan yapıp, bağlamasıyla çalmıştır. Bunu takip eden 23 yıl aradan sonra 2002 yılında da kendi kurmuş olduğu Sistem Müzik Yapım Şirketi nezdinde Taksim Elmadağ'da bulunan, eski Unkapanı Plakçılar Çarşısı emekçilerinden ses mühendisi Affan Tarlan yönetiminde ki Aydonat Bant Kayıt Stüdyosu'nda albüm çalışmasının hazırlakları tamamlanıp Unkapanı'da bulunan Ekberi Müzik Yapım  etiketiyle Duymadın mı? adlı Ali Rıza Töriyen'in kaseti çıkmıştır. Eyüp Hamiş kavalda, Mustafa Sorgun mey ve zurnada, albümün yönetmenliğini yapan Yusuf Sorgun'da bağlamaları ile çalmıştır.

 

 

Ali Rıza Töriyen sivil toplum kuruluşları içinde de sorumluluk alarak 1996 - 1997 tarihleri arası Bolucan yöresinin Söğütözü ve Kardere köylerinden oluşan Sivas Zara Hamo Tuzlası Çevre Köyleri Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'nin yönetim kurulu üyeliğini yapmıştır.

 

 

Yine, 1998 - 1999 tarihleri arasında Zara Kültür ve Dayanışma Derneği Zara-Der'in, 2000 - 2001 tarihleri arası da Sivas Kültür ve Dayanışma Derneği SİDAD'ın Sarıgazi Şubesi'nin genel sekreterlikleri görevini üstlenmiştir.

 

Ali Rıza Töriyen'in 850 söz, 350 türkü formatında hazırlanıp düzenlemeleri yapılmış eserleri bulunmaktadır. Değil misin, Duymadın mı!, Canımdan Ötesin bunlardan bazıları.

 

 

TRT repertuarında anonim olan 10 eserinin yanı sıra Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği MESAM'ın kayıtlarında 80 eseri bulunan Ali Rıza Töriyen'in Değil misin adlı eserini sanatçılardan Mazlum Çimen, Edip Akbayram, Seza Kırgız ve Birsen Kavut okumuşlardır.

 

 

Ayrıca yine sözleri Ali Rıza Töriyen'e ait Bundan Sonra adlı uzun havayı 1999 yılında sanatçı Aslı Gül tarafından Barış Güvercini adlı Diyar Müzik'den çıkan albüm kasedine okunmuştur.

 

 

Yine sözlerini Ali Rıza Töriyen'in yazdığı Avare Avare Gezip Dolaşan adlı türküyü sanatçılardan Mehmet Çınar okumuştur.

 

 

Sözlerini Ali Rıza Töriyen'in yazdığı, müziğini Mazlum Çimen'in yaptığı o bilindik türkü olan Değil misin'i okuyan sanatçılar ve okunduğu kasetler ve CD'ler de şöyle; 

 

Değil misin; 1994 yılında Ada Müzik'den çıkan Mazlum Çimen'in Çimen Türküleri'nde

 

 

1996 yılında Emre plak'dan çıkan Edip Akbayram'ın Güzel Günler Göreceğiz'de,

 

2009 yılında Kencebay Müzik Yapım'dan çıkan Nurdan İpek'in Bizim Sevdamız'da,

 

Yine müzik albümlerinden CD olarak 2018 yılında Duman Müzik'den çıkan Seza Kırgız'ın Deryâdil'de okunmuştur.

 

Besteci ve söz yazarı Ali Rıza Töriyen'in Değil misin adlı türkünün sözleri;

▪Kaybolan şu benliğimi, alıp giden değil misin

Sızılayan yüreğimi yaralayan değil misin

Değil misin değilmisin, vefasız yar değil misin

Alıp beni ötelere götüren sen değil misin

 

Sanadır sitemim ahım, viranedir gönül bağım

Dalda kuruyan yaprağım, solan gülüm değil misin

Değil misin değil misin, hayırsız yar değil misin 

Beni benden ötelere alıp giden değil misin

 

Aşkınadır bu intizar gezer oldum diyar diyar

Ağustos'ta başıma kar yağdıran sen değil misin

Değil misin değil misin, vefasız yar değil misin

Beni benden uzaklara alıp giden değil misin

 

 

Çıkaracağı albümü için 1990 yılında söz yazarı Ali Rıza Töriyen'den beste isteyen sanatçı Mazlum Çimen'in müziği kendisinin yaptığı, sözlerinide Ali Rıza Töriyen'in yazdığı Değil misin türküsünün bir hikâyesi var. 

 

Ali Rıza Töriyen'in Değil misin adlı türküsünün hikâyesi Mazlum Çimen tarafından 1994 yılında çıkan Çimen Türküleri adlı albümünde okunmasıyla başlıyor!..

 

Ali Rıza Töriyen'in açıklaması şöyle; 

 

'Halk müziği tarzında okunan ve bilgim dahilinde özgün müzik olarak değiştirilen Değil misin türküsünün sözlerinin son kıtasının ilave değişiklikleri bilgim haricinde yapılmış olup, her ne kadar Değil misin türküsünün asıl müziği halk türküsü olsa da özgün müzik uyarlaması bana ait değildir.

 

1990 yılında Mazlum Çimen arkadaşımın yapacağı albümüne benden eser istemesiyle kendisine Değil misin adlı türkü dahil 10 eser verdim. Değil misin'i okuyacağını ancak özgün müzik tarzında müziğini yapıp albümüne okuyacağını söylemişti, bende olur demiştim. Ne var ki, 1994 yılında Mazlum Çimen'in Türküleri adlı albüm çıktığında sözlerde değişiklikler yapıldığını gördüm. Mazlum Çimen'e benden habersiz böyle bir değişikliğin niye yapıldığını sorunca, halk ozanı Hasret Gültekin'le beraber böyle bir deneme çalışması yaptıklarını onun anısına Değil misin türküsündeki ilave yapılan sözlerin çıkarılmadan albümünde okuduğunu belirtti. Bende saygı duydum. Hasret Gültekin olsun, Mazlum Çimen olsun memleketimizin önemli değerleri. Oysa ki Değil misin bir sevda türküsü olmasına rağmen eklenen dörtlük tasaffufu andırıyordu. Bu manada okunmasaydı demek istemiştim. Dolaysıyla da Değil misin adlı türkünün sözlerindeki son kıtanın iki farklı yazımla ifade edilmesinde uyum sağlanılmadığı görülecektir. 

 

 

 

1982 yılında bestelediğim Değil misin türküsünün müziği tarafımdan yapılmış halk müziği tarzında çalıp üç kıta olan sözleriyle, 2002'de Ekberî Müzik'den çıkarmış olduğum Duymadın mı?.. adlı kaset albümümde okudum.

 

Yine müziğini Mazlum Çimen'in yaptığı, Ali Rıza Töriyen'in sözlerini yazdığı Değil misin türküsünün herhangi bir kıtasında değişiklik yapılmaksızın 2018 yılında Duman Müzik'den opera sanatçısı Seza Kırgız tarafından Deryâdil adlı albümünde okunmuştur.

 

Halk ozanı Hasret Gültekin beraberliğinde özgün müzik sanatçısı Mazlum Çimen'in; bestecisi Ali Rıza Töriyen'in Değil misin'in son kıtasında ki eklenen sözleri şöyle; 

 

Elime elin değmeden, elin eteğin öpmeden

Daha Enel Hak demeden yüzdüren sen değil misin

Değil misin, değil misin yüzdüren sen değilmisin

 

 

Ali Rıza Töriyen evli olup üç kız, iki erkek çocuğu babası, Çınar, Yağız Ali ve Nazlıcan adlarında üç torun dedesidir.

 

 

 

Geçmişten günümüze sirayet eden ve özelliklede ozanlık geleneğinin temeli olan türkülerin her geçen gün bir kısır döngüye dönüştüğü bir ortamda gerek ozanların değer görmediği, gerekse de türkülerin özünden çıkarılıp hoyratça tükedildiği bir noktada nacizane bir sanatçı olarak benide derinden yaralamış olduğu için bir nebzede konuya dikkat çekmek adına zaruri gördüğüm için haftada bir gün programımızı YILDIZ EN Tv'den değerlerimizi tanıma ve tanıtma, hatırlama ve hatırlatma gibi anma programlarını yayımlayarak Türkülerle Yola Düşenleri Duymadın mı?.. adlı programı hazırlayıp, sunmaktayım.

 

 

Özellikle de türkülere gönül vermiş YILDIZ EN Tv'nin Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı sayın Üzeyir Engin beye ve YILDIZ EN Tv'nin Genel Yayın Yönetmeni sayın Suzan Açarı hanımefendiye, YILDIZ EN Tv ekranları vasıtasıyla bizleri sizlerle buluşturarak değerlerimizi tanıma ve tanıtma, hatırlama ve hatırlatma gibi anma programlarımızın yayımlanmasından ve katkı vermelerinden dolayı kendilerine minnet ve şükranlarımı iletiyorum.

 

 

 

Böylelikle, Ali Rıza Töriyen, haftada bir gün YILDIZ EN Tv ekranlarından canlı yayınlanan Türkülerle Yola Düşenleri DUYMADIN mı? adlı televizyon programının yapımcılığını ve sunuculuğunu yapmaktadır.

 

 

 

Hakkın rahmetine kavuşan ve hayatta olan âşıklarımızı ve ozanlarımızı program izleyicilerine hatırlatma adına anma programlarıyla türkülerini seslendirip, yaşayan değerlerimizi stüdyo konuğu alan Ali Rıza Töriyen'in 2022'nin 8 Kasım'ından Aralık ayının 27'sine kadar ki yaptığı 6 haftalık anma programları ve konuk sanatçıları şöyle;..

 

 

1  8 Kasım 2022 | Âşık Ekberi'yi Anma Programı - ▪Konuk sanatçılar olarak; Türk Halk Müziği Sanatçıları'ndan Ali Abbas Aslantürk, Hamide Yetim ve program yapımcısı Ali Rıza Töriyen, Âşık Ekberi'nin türkülerini seslendirmişlerdir. ▪Ayrıca halk şairi Salih Aydoğdu, Âşık Ekberi'nin şiirlerini okumuştur.

 

2 15 Kasım 2022

Y a ş a y a n D e ğ e r l e r i m i z d e n Âşık Mazlumi Programı

▪Âşık Mazlumi, adına düzenlenen programda kendi türkülerini okumuştur.

▪Konuk sanatçılar olarak da; Türk Halk Müziği Sanatçıları'ndan Şenses Yağmur Ergül ve Fatma Yurt ayrıca program yapımcısı Ali Rıza Töriyen, Âşık Mazlumi'nin deyişlerini seslendirmişlerdir. ▪Ayrıca halk şairi Salih Aydoğdu, Âşık Mazlumi'nin şiirlerini okumuştur.

 

 

3  22 Kasım 2022 | Halk Ozanı Muhlis Akarsu'yu Anma Programı

 

4  29 Kasım 2022 | Derlemeci - Halk Müziği Sanatçısı Ali Ekber Çiçek'i Anma Programı

▪Konuk sanatçılar olarak; Türk Halk Müziği Sanatçıları'ndan Gül Şimşek ve Kenan Akpınar ayrıca program yapımcısı Ali Rıza Töriyen, Ali Ekber Çiçek'in türkülerini seslendirdi.

 

 

5  6 Aralık 2022 | Halk Müziği Sanatçısı Âşık Sefil Selimî'yi Anma Programı

 

▪Konuk sanatçılar olarak; Türk Halk Müziği Sanatçıları'ndan Rabia Ece Aydoğdu ve İrfan Dolaş ayrıca program yapımcısı Ali Rıza Töriyen, Âşık Sefil Selimî'nin türkülerini seslendirdi.

 

▪Ayrıca halk şairi Salih Aydoğdu, Âşık Sefil Selimî'nin şiirlerini okumuştur.

 

▪Âşık Sefil Selimî hakkında 2 kitap çıkaran gazeteci - yazar Ahmet Özdemir'de programa telefonla bağlanarak Âşık Sefil Selimî'nin sanatçı kimliğine değinen konuşma yaptı.

 

 

6  13 Aralık 2022 | Halk Müziği Sanatçısı Âşık Daimi'yi Anma Programı

 

▪Konuk sanatçılar olarak; Türk Halk Müziği Sanatçıları'ndan Saniye Can ve Güher Uygun ayrıca program yapımcısı Ali Rıza Töriyen, Âşık Daimi'nin türkülerini seslendirdi. 

 

▪Ayrıca halk şairi Salih Aydoğdu, Âşık Daimi'nin şiirlerini okudu.

 

▪Âşık Daimi'nin kızı Yadigar Aydın'da programa telefonla bağlanarak babası Âşık Daimi'nin sanatçı tarafını anlatıcı konuşma yaptı.

 

 

 

Yaşayan âşık ve ozanlarımızdan; Âşık Ali Nurşani ve Âşık Sinem Bacı olmak üzere, yine aramızda olmayıp hakkın rahmetine kavuşan âşıklık ve ozanlık geleneğinin bilinen temsilcilerinden; Halk Ozanı Hasan Erdoğan, Âşık Mahsuni Şerif, Halk Ozanı Ali Kızıltuğ, Âşık Reyhanî, Halk Ozanı Feyzullah Çınar, Davut Sularî, Halk Ozanı Âşık Veysel, Halk Ozanı Neşet Ertaş, Zaralı Halil Söyler, Âşık Fakir, Âşık Hasan Turan ve Halk Ozanı Malatyalı Kul Duran gibi değerlerimiz YILDIZ EN Tv'de haftada bir gün sanatçı dostlarımızla beraber yapacağımız anma programlarıyla anılacaklardır.

 

 

 Ali Rıza Töriyen   Albümleri